باديان كوهي

نويسنده: مير حيدر

گياهي است از خانواده چتريان Umbelliferae،نام علمي Prangos pubularia Lindl.آن مي باشد.به هندي و پشتو «فطر اساليون» گفته مي شود و «فطر اساليون» نامي است در كتب طب سنتي ايران براي نوعي از كرفس معروف به «كرفس صخري»،«مخزن»ويا «كرفس جبلي»،«تحفه»گفته مي شود.

مشخصات

گياهي است علفي بلندي آن5/1-20/1متر. برگهاي آن بزرگ به طول 50-30 سانتي متر كه داراي تقسيمات مكرر است به تقسيمات باريك منتهي مي شود.گلهاي آن زرد رنگ،ميوه آن خميده كوتاه داراي بالهاي كوچك و موجدار كه در آن تخمهاي آن قرار دارند.
اين گياه در هندوستان، كشمير،افغانستان و ايران مي رويد.در ايران در جاهاي سايه دار بادقيس ديده مي شود.

تركيبات شيميايي

از نظر تركيبات شيميايي در ميوه گياه معطر و آلكالوئيد و والريك اسيد استر يافت مي شود. در گياه تازه در حدود 2 درصد وجود دارد كه اين اسانس شامل 48 درصد ميرسن ،4 درصدآلفاپينن،مقدار كمي كامفن و بورنئول،5/17 درصد باقي مانده دي هايدروكومينول به شكل آزاد يا به شكل استات ،مقدار كمي آلدئيد و 28 درصد باقي مانده مواد رزيني مي باشد.
در گزارش ديگري آمده است كه از ريشه آن كومارين گرفته مي شود كه شامل 1 درصد آوي پرين و 4/0 درصد كومالين است.
در جتر گلهاي آن 18/0 درصد اوستول،20/0 درصد ايزوايمپراتورين،50/0 درصد ايمپوراتورين،32/0 درصد برگاپتن و 18/0 درصد هركلنين وجود دارد.

خواص و كاربرد

ميوه گياه محرج،بادشكن ،مقوي معده،مدر و قاعده آور است. خروج جنين را تحريك و تسريع مي كند.دانه هاي گياه مقوي معده و محرك نيروي جنسي است. ريشه آن را براي رفع خارش و به عنوان مدر و قاعده آور مصرف مي شود. از نظر طبيعت گرم كننده مي باشد.
گونه هاي متعدد ديگري از اين گياه در مناطق از اين گياه در مناطق مختلف ايران مي رويند كه چون در ليست گياهان دارويي جاي ندارند از ذكر آنها خود داري مي شود.
منبع: www.taamasrar.com